Để đánh giá chất lượng một trường học nào đó, ta có thể dựa vào nhiều tiêu chí, trong đó theo tôi quan trọng nhất là: 1/ chương trình học (nội dung đào tạo - syllabus); 2/ chất lượng (tài, sắc, đức) của những người tốt nghiệp từ đó; và 3/ trình độ của đội ngũ đào tạo.
Nếu xét tiêu chí thứ nhất thì ngay cả việc xếp loại các trường cấp I, II, III cũng khó, vì chương trình học của toàn Việt Nam ta đã đạt được sự thống nhất cao. ĐH Ngoại thương cũng đào tạo các môn mà về căn bản giống như các trường khác thuộc khối kinh tế. Không ít hơn một tiết Mác Lê nào - cái này tôi xin đảm bảo.
Tiêu chí thứ hai là chất lượng của đầu ra. Dư luận cho đến nay đều nhất trí sinh viên Ngoại thương hội đủ cả tài, sắc, đức (trừ một vài con sâu làm rầu nồi canh như Trang the Ridiculous, nhưng số đó rất không đáng kể, ta gạt chúng ra cái đã). Tóm lại, đầu ra của FTU được đánh giá là chất lượng tốt.
Tiêu chí thứ ba, như tôi đã nhấn mạnh, không đơn giản! Phải lập Hội đồng thẩm định, phải có dự án “Về chất lượng đào tạo của đội ngũ giảng viên ĐH ở nước ta thời kỳ sau đổi mới”, có các cấp xét duyệt, có xơ-vây nghiêm túc. Không phải cứ nói vài câu, vỗ tay, cười hề hề với nhau là xong đâu các đồng chí ạ.
Tuy nhiên, trở lại với tiêu chí đầu tiên là nội dung đào tạo, thì tôi phải thừa nhận chương trình dạy thể dục của ĐH Ngoại thương có những môn rất hay: bơi, bóng chuyền, thể dục dụng cụ, chạy, nhảy (khiêu vũ chứ không phải nhảy dây đâu nhé!). Môn duy nhất làm tôi vô cùng khổ sở là bóng chuyền, với kết quả thi lần đầu: 1-1-1, kết quả thi lại: 1-2-1. Vì xót hai bàn tay chơi guitar mà không chịu tập bóng, chuyện đó có thật, nhưng lý do sâu xa hơn, quan trọng hơn, xác đáng hơn cả là tôi kém (thì trong lớp cũng cả chục đứa chơi guitar mà đánh bóng chuyền vẫn khá, có sao đâu).
Gần như chắc chắn thi lại lần hai rồi cũng 1-1-1 hoặc 1-2-1 thôi, tôi đau khổ lên lớp, chui vào một xó ngồi rầu rĩ. Sực nhớ có đứa bạn thi bơi mãi không qua, cuối cùng nó lấy chạy thay bơi mà cũng được chấp nhận, tôi mừng rỡ. Ừ, phải rồi, gì chứ chạy thì muỗi với mình, mình đi bộ còn được đánh giá là “nhanh như Tây” kia mà. Để mọi người dễ hình dung là tôi chạy khá thế nào, xin nói đơn giản thế này: Trong khi trong lớp có rất nhiều sinh viên ngất trên đường chạy, con trai cũng như con gái, và 100% cánh sinh viên “căn hai” (tức là có chiều cao xấp xỉ 1,4m) mặt tái mét như giun chết, thì tôi - 1,44m - luôn về nhất, không những không ngất mà gần về tới đích còn vẽ, bày trò nước rút nữa kia, mặt không biến sắc. Nếu có thể lấy chạy thay bóng chuyền, tôi sẵn sàng chạy gấp đôi khoảng cách quy định cũng được.
Tôi xuống sân, hít một hơi, tiến về phía cô giáo thể dục đang ngồi sau bàn, chống cằm nhìn bọn sinh viên thi lại. Thấy tôi, cô ngẩng lên:
- Thế nào? Định thi hành quân hay sao mà 1-2-1 mãi thế?
Tôi mạnh dạn:
- Thưa cô, cho em chạy ạ.
Cô giương mục kỉnh nhìn:
- Cái gì?
- Dạ, em thưa cô, cho em chạy thay bóng chuyền ạ.
Cô tháo mục kỉnh, nhìn tôi lom lom:
- Sao lại chạy? Chạy là chạy, bóng chuyền là bóng chuyền, sao lại chạy thay bóng chuyền là thế nào?
Một luồng lạnh buốt chạy dọc sống lưng. Ngay lập tức tôi rít lên rủa thầm mình: “Hiểu nhầm ý đồng đội rồi, đồ con lợn!”. Tôi nhớ lại đoạn hội thoại với đứa bạn:
- Thế cuối cùng mày làm thế nào mà qua (môn) bơi?
- À, tao chạy.
Trời đất, nó nói như thế mà mình lại quy ngay ra là nó lấy chạy thay bơi thì còn ngu xuẩn nào bằng. Biết mình dốt, tôi lúng búng mấy câu rồi xin cô cho hoãn thi để tập thêm một vài ngày. Rồi ngay chiều hôm đó và cả ngày hôm sau tôi tức tốc tìm gặp đứa bạn, hỏi địa chỉ nhà riêng của thầy cô, để lấy chạy thay bóng chuyền.
***
Chân thành xin lỗi những thầy cô giáo và sinh viên trong sạch ở ĐH Ngoại thương, xin lỗi những người đã, đang và sẽ là sinh viên ĐH Ngoại thương. Entry này là chuyện của một cá nhân đơn lẻ, không đại diện cho các đánh giá về ĐH Ngoại thương nói riêng và giáo dục VN nói chung. Mong mọi người đọc Trang's blog với tinh thần "vui là chính". 
