Chuyện rất nhạt

Xin thông báo trước với mọi người là chuyện sau đây cực kỳ nhạt, ai muốn cười thì đừng vào, mà vào rồi thì đừng trách Trang the Ridiculous không khuyến cáo.

Số là thời gian vừa rồi Trang the Ridiculous có thực hiện phỏng vấn một nhân vật (người nổi tiếng, tất nhiên). Để bài viết được đầy đủ thông tin (nói chung là chẳng bao giờ đầy đủ đâu, bổ sung được tí nào thì bổ sung thôi), lại đang thừa cảm hứng - điều hiếm gặp ở Trang the Ridiculous trong hơn 3 năm qua, tôi hẹn gặp thêm chị gái của Người. Chị ruột, tất nhiên, và tôi xin cam đoan là quan hệ giữa họ tốt đẹp - từ đánh giá của một người ngoài là tôi.

Nhưng ngồi trò chuyện một lúc, tôi mới tỉnh ra… Trời, cái gì thế này? Hóa ra chị gái của nhân vật là một kẻ cực kỳ lố bịch. Chị cung cấp cho tôi đầy đủ thông tin về nhân vật, nhưng dưới góc nhìn có thể nói là xứng danh Thiên hạ Đệ Nhị Lố Bịch. Đại loại, qua lời kể của chị, người nổi tiếng của chúng ta bỗng trở nên giống một nhà sư trong bộ đồ nâu sồng trang nghiêm, phía dưới tà áo nâu đó lấp ló lòi ra một mảnh của chiếc quần sịp nửa xanh nửa đỏ.

Ôi thôi, scattered image! Hình ảnh đổ vỡ!

Ví dụ mô phỏng một đoạn đối thoại:

- Anh ấy dạo này bận lắm hả chị? Đâu như tham gia một lúc mấy dự án liền, có cả cái dự án chống lũ lụt gì ấy, của LHQ.

- Đầu, đầuuuu. Làm gì có.

- Ơ, chính anh ấy bảo em thế mà!

- Đầuuu. Dự án chống đái dầm thì có, lũ lụt gì!

Trang the Ridiculous đực mặt:

- Chán thế ạ?

- Chán gì? Hơ, em bảo chán gì?

Không thể kìm nổi sự áy náy (chẳng gì thì tôi vẫn còn khá nhiều lương tâm, đủ dùng cho vài năm nữa), tôi cầm cái máy ghi âm ngắm nghía:

- Chị… Chị không sợ em viết như thế lên báo à?

- Khồngggg. Sợ gì. Tất nhiên là em đưa lên rồi thì đi mà giải quyết mọi tranh cãi với nó nhé, chị không chịu trách nhiệm đâu.

Thông tin chị này cung cấp toàn mật cả, nhưng mật đến mức không đưa lên báo nổi. Không thể nào nói người nổi tiếng có thói quen ngoáy mũi được. Trang the Ridiculous thở dài, nghĩ thầm: “Kiểu này chỉ có post lên blog thôi”. Nhưng mở blog ra, lại thấy cũng không post lên blog được.

Thôi vậy, giữ trong đầu vậy. Chuyện đến là nhạt. Xin lỗi mọi người nhé.

(Tất cả thông tin liên quan đế n nhân vật đều đã được thay đổi)

Hậu trường của "Bóng" (tiếp)

Sau khi phóng viên đã ra về, câu đầu tiên Dũng hỏi tôi bao giờ cũng là: "Anh trả lời như thế có được không?". Chỉ khi nào tôi khẳng định: "Được ạ, anh yên tâm", Dũng mới bắt đầu nói sang những chuyện khác, như khen phóng viên đẹp trai, có duyên chẳng hạn. Anh không cho tôi biết điều gì anh muốn nói mà không dám nói kia. Nhưng sau vài buổi, tôi đã lờ mờ đoán ra điều đó, khi nhớ lại và tổng kết các câu hỏi thường gặp.

Phóng viên VN:

• Vì sao anh lại viết tự truyện?
• Trong tự truyện của anh, có những chi tiết như thế này… thế này… Bao nhiêu phần trăm là sự thật?
• Căn cứ vào tự truyện thì thấy người đồng tính chỉ toàn yêu đương, đánh ghen?
• Anh không hài lòng với tác giả cuốn sách?
• Anh có được đọc bản thảo lần cuối trước khi sách xuất bản không?
• Bạn bè anh phản ứng như thế nào về cuốn sách?
• Anh nghĩ sao khi có ý kiến cho rằng cuốn sách viết về một đề tài câu khách mà thật sự rất ít thông điệp xã hội?
• Anh có nghĩ cuốn sách hơi sến/ đen tối/ nặng nề?

Phóng viên "Tây" ở ta và phóng viên ta ở nước ngoài (tức là Việt kiều):

• Anh muốn nói điều gì qua cuốn tự truyện?
• Giới đồng tính ở phương Tây đã phải trải qua một thời gian dài đấu tranh, để dần có được sự bình đẳng như một công dân bình thường. Chuyện đó xảy ra từ thập niên 60 của thế kỷ trước. Anh có nghĩ giới đồng tính VN rồi cũng sẽ đi đến giai đoạn đó?
• Anh có thể nói cụ thể hơn về sự phân biệt (nếu có) mà xã hội nhằm vào người đồng tính ở VN?
• Anh nghĩ thế nào về các chính sách của chính phủ đối với một cộng đồng thiểu số - là người đồng tính?
• Người đồng tính ở Việt Nam bị phân biệt đối xử nặng nhất là như thế nào?
• Bây giờ anh mong muốn điều gì?

Người được hỏi và người nghe có thể nhận thấy sự khác nhau giữa các bộ câu hỏi được đặt ra cho Dũng. Phóng viên nước ngoài có xu hướng quan tâm tới các vấn đề vĩ mô, ví dụ thái độ của xã hội, chính sách của Nhà nước đối với người đồng tính. Còn phóng viên VN thiên về các khía cạnh cá nhân của cuộc đời Nguyễn Văn Dũng. Về “lập trường” mà nói thì các câu hỏi của cánh ta xem ra luôn có hàm ý moi móc đời tư và công kích cá nhân Dũng – người đồng tính đầu tiên ở VN ra tự truyện. Nếu khai thác được sự bất hòa, mâu thuẫn nào đó giữa tác giả và nhân vật chính của cuốn tự truyện thì rồ ôi tuyệt vời!

Nhưng… không trách các nhà báo được!

Không phải ngẫu nhiên mà các nhà báo VN có phản xạ moi móc và công kích Dũng. Những câu hỏi mang chất tấn công ấy còn có mục đích gì ngoài thu thập thông tin thỏa mãn nhu cầu của độc giả.

Tôi nhớ có một đại nhà báo, chị L., dạy rằng chức năng của báo chí là định hướng xã hội. Thưa, em thì em nghĩ khác, em cho rằng báo chí chỉ phản ánh xã hội mà nó phục vụ, chứ định hướng cái --- gì. Xin lỗi, chúng em chỉ là phóng viên!

Chúng em hỏi những câu ấy vì chúng em biết chắc rằng dân ta “khát” những thông tin ấy. Chúng em biết dân ta ghét người đồng tính – cái lũ đàn ông không ra đàn ông, đàn bà không ra đàn bà, chiếm thiểu số trong xã hội, đã thế lại còn cả gan ra tự truyện – láo thế chứ lậy! Chúng em biết dân ta “háo” những chuyện hậu trường như là tranh cãi giữa tác giả và nhân vật chính. Và tuy chửi truyện đầy tình và sex, đề tài câu khách rẻ tiền thật đấy nhưng cuối cùng vẫn tìm đọc. Vừa đọc vừa chửi (mượn sách đọc thôi, cho nó kinh tế, chứ chẳng mua đâu ạ. Độ 10 người chung nhau 1 quyển photo, ví dụ thế).

Có lẽ vì xã hội như vậy nên việc một người đồng tính ra tự truyện mới thành hiện tượng, đề tài đồng tính mới được xem là "hot". Chứ ở Anh hay Mỹ chẳng hạn, một anh gay ra tự truyện chắc chẳng ai quan tâm, nói đồng tính là đề tài câu khách chắc bị các publisher và editor cười cho thối mũi. Vì sự kiện ấy khác nào các bác cựu chiến binh ở ta viết hồi ký “Đời hoạt động của tôi”, “Trung kiên và bất khuất”... (Ôi thôi, lại nói nhảm rồi. Sợ rồi. Chả dám nói nữa).

…

Dì Dũng vốn thích nhạc vàng.

Có một câu hát trong bài “16 trăng tròn” mà Tuấn Vũ biểu diễn, như thế này: “Cuối nẻo phong mờ, nhủ riêng ai đó, tha thiết đợi chờ ngày đêm, tôi sẽ về dệt mơ ước.

Em ơi, khi non nước đang còn mịt mờ bên phương nớ, chuyện đó đừng mơ”.

Anh Dũng thích Tuấn Vũ lắm, chắc anh biết bài hát ấy.

Đôi khi nghe anh nói chuyện “quyền bình đẳng của người đồng tính như một công dân bình thường”, tôi cũng muốn cười hì hì mà nói với anh rằng: Anh ơi, khi đất nước đang còn mịt mờ, đầy định kiến, chuyện đó đừng mơ.