17/9/1990 là
ngày thành lập báo Pháp luật TP.HCM.
Tôi may mắn
được đến với Pháp luật TP.HCM trong những ngày rất khó khăn của mình, khi mà “di
chứng” của thời gian ở trong trại tạm giam vẫn còn đè nặng, khi tôi sống trong
tâm lý của một người làm bất kỳ cái gì cũng bị nghi ngờ, và khi bản thân tôi
cũng không tin ai được.
Có lẽ chỉ đến
khi vào Pháp luật TP.HCM làm phóng viên, tôi mới thấy mình trở lại “là người
bình thường”. Tôi nhớ tôi đã sửng sốt và cảm động đến suýt khóc, khi được giao “trực
tòa soạn”: “Em ấy à? Em cũng “được” trực à?”. Tôi cũng nhớ tôi đã sung sướng
như thế nào khi được phân công đi đưa tin về kỳ họp của Quốc hội, đi phỏng vấn
đại biểu Quốc hội. Không ai đề cập đến “quá khứ phản động” (oan) của tôi. Không
ai coi tôi như “thành phần phức tạp” trong tòa soạn. Không ai nghi ngờ tôi.
Tháng 9/2010,
tôi đã có những ngày rất vui ở Sài Gòn, khi phóng viên ba miền gặp nhau để kỷ
niệm 20 năm thành lập báo. Cái cảm giác về tình đồng đội, tình bạn bè, yêu
thương nhau như một gia đình, đã trở lại – đó có lẽ là giá trị lớn nhất và niềm
an ủi lớn nhất đối với một nhà báo trong hoàn cảnh Việt Nam.
Tất nhiên, sự
bình yên là điều không bao giờ một kẻ đã bị coi là “có vết” như tôi có được,
hay nói đúng hơn, nó trôi đi quá nhanh. Cũng như bây giờ đây, có lẽ tôi không
còn cách nào trở lại báo Pháp luật TP.HCM được nữa. Nhưng không bao giờ tôi có
một mảy may nghĩ khác về tòa soạn. Không có Pháp luật TP.HCM, sẽ không có loạt
bài về Văn Giang mà tôi đứng tên, cùng những bài viết về Biển Đông, quan hệ Việt
Nam - Trung Quốc, quan hệ Việt - Mỹ, lịch sử Việt Nam, v.v. Tôi vẫn thường nói –
điều mà nhiều người có thể nghĩ là tôi khiêm tốn giả vờ, nhưng đó là sự thật: “Chỉ
đến khi làm ở Pháp luật TP.HCM, em mới thực sự làm báo và thực hiểu nghề báo ở
Việt Nam”.
Những tiếng
xì xào, những lời đàm tiếu, thị phi vẫn còn đó. “Mày mà là nhà báo à con mặt l.
kia?”, “Cô tốt nghiệp báo chí ngày nào mà tự xưng là nhà báo? Thẻ của cô đâu?”,
“Em từ hàng ngon của VietNamNet, giờ bưng bô cho phản động rồi ra nông nỗi này
à?”, “Thứ mày xin đi làm CTV còn không đáng, dám tự nhận là nhà báo, không biết
ngượng”, v.v. Với tất cả sự nhịn nhục từ lâu nay, xin trả lời những dư luận đó
rằng: Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành (cụ thể là theo Luật Báo
chí), tôi không phải nhà báo, vì không có thẻ. Nhưng tôi đã là phóng viên của
báo Pháp luật TP.HCM, đã là một thành viên trong ngôi nhà ấy trong những năm
tháng “mạt” của báo chí Việt Nam, và tôi đã cảm động đến mức nào khi một bạn đồng
nghiệp nói (chat) với tôi rằng: “Cho dù có thế nào, mọi người vẫn coi Trang là
thành viên của báo Pháp luật TP.HCM”.
Ngày hôm nay
tôi không đến tòa soạn được. Nỗi nhớ mọi người, nhớ quá khứ, nhớ buổi chiều nắng
vàng ở Sài Gòn ba năm về trước, nhớ những đêm “nhậu bờ kè” ba năm qua, làm tôi ứa
nước mắt. Bao giờ tôi sẽ có lại những ngày đó? Bao giờ “thời mạt” mới trôi qua,
để những đồng nghiệp yêu dấu của tôi được sống vì nghề, sống bằng nghề, sống
trong sự tự do, thoát khỏi mọi ức chế, ám ảnh về cơm áo gạo tiền, kiểm duyệt?
Bao giờ tôi gặp
em lần nữa.
Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa…
Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa…
