2003:
Thời hoàng kim của Talawas – một trang mạng được thành
lập năm 2001, người sáng lập là nhà văn Phạm Thị
Hoài.
Cuối
2003: Phần mềm iCMS đoạt giải nhất cuộc thi Trí Tuệ
Việt Nam 2003 bị phát hiện đã sao chép và Việt hóa một
phần mềm mã nguồn mở quốc tế mà không đề nguồn.
Diễn đàn Tin học (ddth.com) của Dương Vi Khoa là nơi bàn
luận sôi nổi về vấn đề này, thu hút sự chú ý của
giới công nghệ thông tin.
2004:
Nhân vụ iCMS, diễn đàn ddth.com mở box X-cafe do YunaAdmirer
điều hành bàn về xã hội, dần dần mở cả sang các
lĩnh vực khác như lịch sử, chính trị, đối nội đối
ngoại. Được rất nhiều thành viên tham gia tranh luận,
nhưng đồng thời cũng gặp nhiều phản đối bởi hai lý
do chính: 1) chính trị - xã hội là vấn đề không liên
quan đến diễn đàn tin học; 2) e ngại nội dung trao đổi
nhạy cảm của box X-cafe sẽ làm ddth.com bị vạ lây và
có thể bị đóng cửa.
2005
2005:
Yahoo! 360° xuất hiện ở Việt Nam (chính thức khai trương
ngày 24/6/2005 trên thế giới).
13/9:
Sau khi Dương Vi Khoa ra quyết định đóng của box X-cafe
(mà theo nguồn tin không chính thức thì đó là do có lệnh
từ phía cơ quan an ninh), các thành viên cũ của box quyết
định mở một diễn đàn X-cafevn.org độc lập. Tôn chỉ
mới của diễn đàn là "Tôn trọng sự khác biệt"
với mục đích khuyến khích trao đổi cởi mở về các
chủ đề chính trị - xã hội.
2006-2007
Một
số blogger tăng view bằng cách đăng tải những bài viết
và ảnh liên quan tới các chủ đề tình dục và người
nổi tiếng: Cô Gái Đồ Long, Only You, Tắc Kè, Vàng Anh.
Có một số ít blogger chính trị và chưa ai nổi tiếng:
Vàng Anh (nổi tiếng chủ yếu ở phần nội dung liên quan
đến sex và kinh dị), Người Buôn Gió, Anh Ba Sàm.
25/8:
Trung tâm Dữ liệu Hoàng Sa (hoangsa.org) được thành lập.
Blogger
Hà Kin ra mắt cuốn “Chuyện tình New York”, một tác
phẩm “văn học mạng” kể lại những cuộc “phiêu
lưu tình ái” của một cô gái Việt Nam ở thành phố
New York.
9/9:
Blog Yahoo! 360° của Anh Ba Sàm ra đời.
19/9:
Điếu Cày thành lập Câu lạc bộ Nhà báo Tự do, thành
viên sáng lập còn có Lê Xuân Lập, Huy Cường, Vũ Quốc Tú (blogger Uyên Vũ) và Ngô Thanh Tú (blogger Thiên Sầu). Sau này có thêm Tạ Phong Tần (chủ blog Công lý & Sự thật), Phan Thanh Hải
(blogger AnhbaSG). Từ tháng 9/2007 đến tháng
10/2010 khi AnhbaSG bị bắt, đã có 421 bài đăng trên blog
của Câu lạc bộ Nhà báo Tự do, trong đó 94 bài là của
thành viên Câu lạc bộ, 327 bài đăng lại từ các nguồn
VOA, RFA, khối 8406, Thông Luận, Dân Luận, Người Việt
Online, v.v.
12/10:
Scandal “clip Vàng Anh” nổ ra, khi một video clip 5 phút
ghi lại cảnh quan hệ phòng the của Hoàng Thùy Linh, nữ
diễn viên tuổi teen nổi tiếng, đóng vai chính trong
series phim truyền hình “Nhật ký Vàng Anh”, bị tung lên
Youtube, sau đó bị gỡ nhưng đã kịp lan khắp mạng
Internet tại các địa chỉ như cafechieu, sex9x, v.v. Tối
14/10, VTV3 dành riêng một chương trình cho ê-kíp làm phim
“xin lỗi khán giả”. Đêm 15, rạng sáng 16/10, một đoạn
phim khác, dài tới 16 phút, được phát tán trên một loạt
trang web. Ngày 25/10, bốn sinh viên bị bắt giam vì tội
“truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy”.
Tắc
Kè là blog đầu tiên đăng tải các clip sex cùng một loạt
chuyện thâm cung bí sử liên quan đến các nhân vật chính
trong phim, trong đó có con trai một quan chức công an. Sau
đó tới Vàng Anh (nick Vàng Anh được đặt theo tên nhân
vật chính trong bộ phim truyền hình “Nhật ký Vàng
Anh”). Với triết lý “tình dục, chính trị, kinh dị”,
Tắc Kè và Vàng Anh trở thành hai blog “cực hot” trong
giai đoạn 2007-2008.
 |
| Hà Nội, 16/12/2007. Ảnh: BBC |
X-cafe
là một trong các diễn đàn tích cực tham gia tường thuật
về các cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc tại Hà
Nội và TP.HCM. Các thành viên X-cafe cũng có mặt tại các
cuộc biểu tình này.
Khoảng
từ cuối năm 2007, nhà báo Huy Đức bắt đầu những bài
viết gây ấn tượng trên báo Sài Gòn Tiếp Thị và đăng
đồng thời trên blog Osin.
2008
1/2:
Tạp chí X-cafe số 1 ra đời.
9/4:
“Chi bộ Sài Gòn” gồm nhiều thành viên gạo cội của
X-cafe, tham gia từ thời box X-cafe bên ddth.com, bị cơ quan
công an triệu tập xoay quanh việc tham gia diễn đàn
X-cafevn.org và viết bài “tuyên truyền nói xấu Đảng và
Nhà nước, tạo tâm lý hoang mang cho xã hội”. Họ bị
buộc phải cam kết không tham gia X-cafe kể từ đây.
19/4:
Blogger Điếu Cày bị bắt, sau đó bị kết án 2 năm 6
tháng tù vì tội “trốn thuế”.
29/4:
Thanh niên biểu tình ở Hà Nội và TP.HCM, phản đối nghi
lễ rước đuốc Olympic Bắc Kinh. Quy mô biểu tình khá
nhỏ.
Đầu
tháng 11/2008: Tin tức về “đại dự án” khai thác
bauxite ở Tây Nguyên bắt đầu lan truyền cả trên báo
chí chính thống và cộng đồng blog. Một số trí thức
gửi bản kiến nghị đầu tiên đề nghị xem xét lại
toàn bộ dự án.
28/11:
Admin Tqvn2004 ra thông báo “Tiễn chân chống cộng cực
đoan” khỏi X-cafe. Quyết định này bị khá nhiều thành
viên gạo cội của diễn đàn phản đối và kết quả
sau đó là thông báo này được gỡ xuống và Tqvn2004 từ
bỏ vị trí admin của diễn đàn X-cafevn.org.
2009
 |
| Thư pháp của ông Hà Sĩ Phu |
14/1:
VietNamNet đăng tải lá thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng, đề ngày 5/1/2009, về dự án bauxite Tây Nguyên. Tướng Giáp còn gửi một lá thư nữa đến Hội thảo toàn quốc về dự án khai thác bauxite Tây Nguyên (9/4/2009), và một lá thư cho Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam (20/5/2009), với cấp độ cảnh báo tăng dần: đề nghị đánh giá lại dự án; tiếp theo, khuyên không nên khai thác; cuối cùng, đề nghị dừng toàn bộ dự án, kể cả khai thác thí điểm.
22/1:
Dân Luận ra đời, theo đuổi con đường báo chí công
dân, lấy khách quan, trọng lý và đa nguyên làm tôn chỉ.
Dân Luận nằm cùng server với diễn đàn X-cafevn.org.
Tháng
3: Bắt đầu nổi lên một trang Yahoo! 360° nổi tiếng
dưới tên gọi “Change We Need”, công kích trực tiếp dự
án bauxite Tây Nguyên.
Blog
“Change We Need” cung cấp cho độc giả những thông tin
không thể kiểm chứng về chính quyền và mối quan hệ
với phía Trung Quốc, chẳng hạn viết rằng “Bauxite Tây
Nguyên – huyệt mộ triều đại cộng sản tự đào chôn
mình”.
9/4: Hội thảo khoa học toàn quốc về đại dự án khai thác bauxite Tây Nguyên, kéo dài suốt một ngày tại khách sạn Melía - Hà Nội. Mặc dù phía phản đối chiếm số lượng và chất lượng áp đảo nhưng dự án vẫn được tiến hành.
9/4: Hội thảo khoa học toàn quốc về đại dự án khai thác bauxite Tây Nguyên, kéo dài suốt một ngày tại khách sạn Melía - Hà Nội. Mặc dù phía phản đối chiếm số lượng và chất lượng áp đảo nhưng dự án vẫn được tiến hành.
24/5:
Ông Trần Huỳnh Duy Thức, Giám đốc Công ty Một Kết
Nối, bị bắt.
Giữa
năm 2009: Giáo sư Nguyễn Huệ Chi, nhà giáo Phạm Toàn và
TS. Nguyễn Thế Hùng lập một website phản biện dự án
bauxite Tây Nguyên.
11/6:
TS. luật Cù Huy Hà Vũ đệ đơn kiện Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng do đã ký Quyết định số 167/2007 phê duyệt
quy hoạch dự án bauxite Tây Nguyên.
13/6:
Luật sư Lê Công Định bị bắt. Theo cơ quan an ninh, ông
Thức và ông Định là tác giả của blog “Change We Need”.
18/6:
Blog Free Lê Công Định (freelecongdinh.wordpress.com) ra đời.
13/7:
Yahoo! 360° đóng vĩnh viễn. Cộng đồng blogger Việt Nam
bị xé nhỏ. Một số tự động chuyển sang dùng Yahoo!
360° Plus. Số khác dùng Wordpress, Blogger, Multiply, Weblog,
v.v.
Nhiều
blog mới về chính trị ra đời trong giai đoạn 2009-2010
như là kết quả của vụ đóng cửa Yahoo! 360°: Quê Choa
(http://quechoa.info), Trương Duy Nhất (http://truongduynhat.vn),
Nguyễn Xuân Diện, v.v. Quê Choa là của nhà văn, nhà biên
kịch Nguyễn Quang Lập. Phong cách hài hước, thậm chí
đôi khi tục, của ông được rất nhiều người đọc ưa
thích. Trương Duy Nhất là nhà báo, đã tuyên bố nghỉ
viết báo chuyên nghiệp để viết blog cho tự do. Tiến sĩ
Nguyễn Xuân Diện là một người nghiên cứu về ca trù.
Blog Osin của nhà báo Huy Đức bị hacker tấn công và kiểm
soát từ ngày 5/2/2010.
27/8:
Người Buôn Gió bị bắt. Phạm Đoan Trang bị bắt ngày
hôm sau, rồi đến Mẹ Nấm vài ngày sau đó. Ba người
lần lượt được thả sau 9 ngày đêm.
Khoảng
tháng 9: Facebook bắt đầu bị chặn. Cộng đồng
Facebook truyền nhau cách vượt tường lửa.
Cuối
tháng 12: Facebook bị chặn đợt hai, mạnh mẽ
hơn.
2010
20/1:
Diễn đàn X-cafevn.org và Dân Luận bị tấn công từ chối
dịch vụ (DDOS) lần đầu tiên, trùng hợp với thời điểm
chính quyền Việt Nam xét xử bốn nhà bất đồng chính
kiến: Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung, Trần Huỳnh Duy
Thức và Lê Thăng Long về tội hoạt động lật đổ
chính quyền.
28/2:
Nhóm hacker Sinh Tử Lệnh đột nhập vào X-cafevn.org và Dân
Luận lần thứ nhất, lấy đánh cắp thông tin cá nhân
của các thành viên và tung lên mạng tại trang
sinhtulenh.org. Nhóm hacker này đã có hoạt động phá hoại
với các trang blog/ web "lề trái" từ trước,
nhưng đây là lần đầu họ xuất hiện với danh xưng
Sinh Tử Lệnh.
23/8:
Trang blog Danlambao ra đời. Danlambao tức là Dân Làm Báo,
một cách gọi có hàm ý làm đối trọng với báo chí
quốc doanh.
Cùng
thời gian này, Freelecongdinh, các trang Thư Viện Hà Sĩ Phu,
Thông Luận, Tiền Vệ, X-Cafe, Talawas lần lượt bị tin
tặc tấn công, không còn truy cập được nữa.
18/10:
Blogger AnhbaSG (luật gia Phan Thanh Hải) bị bắt, một ngày
trước khi Điếu Cày mãn hạn tù. Sau đó, Điếu Cày tiếp
tục bị giam giữ với tội danh mới là “tuyên truyền
chống phá Nhà nước”. Gần một năm sau, thành viên tích cực thứ ba của Câu lạc bộ Nhà báo Tự do, blogger Tạ Phong
Tần, bị bắt ngày 5/9/2011.
26/10:
Cô Gái Đồ Long (nhà báo Lê Nguyễn Hương Trà) bị bắt vì đã viết một entry “bôi
nhọ” một tướng công an.
3/11:
Trang Talawas tuyên bố ngừng hoạt động sau 9 năm.
5/11:
Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ bị bắt trong một khách sạn
ở TP.HCM sau một vụ “đột kích” của công an. Cuộc
chiến truyền thông “lề phải-lề trái” bắt đầu.
Những cuộc chiến như thế này còn tiếp tục trong tất
cả các sự kiện khác của phong trào dân chủ-nhân quyền
những năm sau, xoay quanh: biểu tình, dân oan, các vụ xét
xử những người bất đồng chính kiến và blogger, v.v.
2011
4/4:
Phiên xử sơ thẩm ông Cù Huy Hà Vũ. Phiên phúc thẩm tổ
chức sau đó bốn tháng, vào ngày 2/8, y án 7 năm tù đối
với ông Vũ.
26/4: Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1990), sinh viên Học viện Hành chính Quốc gia, gửi đơn “tự thú”đến Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, đề nghị “được” truy tố với cùng tội danh “Tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 88 Bộ luật Hình sự giống như ông Cù Huy Hà Vũ, do anh cũng tàng trữ “các tài liệu, văn hóa phẩm có nội dung chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” như ông Vũ.
Lá đơn không được thụ lý và cơ quan chức năng cũng không có thông báo chính thức nào về việc giải quyết. Họ chỉ tiến hành một loạt các cuộc triệu tập, điều tra, thẩm vấn đối với sinh viên Nguyễn Anh Tuấn. Ngày 19/5/2011, anh gửi thư ngỏ nói rõ “Bất hạnh dành cho những nước mà sự thiện chí chỉ đến từ một phía - công dân”.
 |
| Nguyễn Anh Tuấn. Ảnh: Lân Thắng |
26/4: Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1990), sinh viên Học viện Hành chính Quốc gia, gửi đơn “tự thú”đến Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, đề nghị “được” truy tố với cùng tội danh “Tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 88 Bộ luật Hình sự giống như ông Cù Huy Hà Vũ, do anh cũng tàng trữ “các tài liệu, văn hóa phẩm có nội dung chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” như ông Vũ.
Lá đơn không được thụ lý và cơ quan chức năng cũng không có thông báo chính thức nào về việc giải quyết. Họ chỉ tiến hành một loạt các cuộc triệu tập, điều tra, thẩm vấn đối với sinh viên Nguyễn Anh Tuấn. Ngày 19/5/2011, anh gửi thư ngỏ nói rõ “Bất hạnh dành cho những nước mà sự thiện chí chỉ đến từ một phía - công dân”.
26/5:
Tàu hải giám Trung Quốc cắt cáp tàu Bình Minh 2 của
PetroVietnam trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Làn sóng phẫn nộ lan khắp Internet, cả blog lẫn mạng xã
hội Facebook. Nhật Ký Yêu Nước (một trang Facebook, thành
lập ngày 12/4/2010, chính thức hoạt động ngày 16/4/2010)
kêu gọi biểu tình phản đối Trung Quốc.
 |
| Biểu tình ở Hà Nội, chủ nhật 14/8/2011. Ảnh không rõ nguồn. |
Chủ nhật, 5/6/2011: Những cuộc biểu tình đầu tiên nổ ra cả ở Hà Nội và TP.HCM. Trang blog của Nguyễn Xuân Diện và Anh Ba Sàm (nay gọi là Ba Sàm) nổi lên như là hai “điểm hẹn” trên mạng của người biểu tình. Cả hai blog thường xuyên bị tấn công đánh phá, có thể do cả an ninh mạng Việt Nam lẫn lực lượng hacker đỏ của Trung Quốc.
Về
những blogger một thời nổi tiếng như Hà Kin, Trang Hạ,
Trần Thu Trang, Nick D… họ vẫn viết, nhưng cũng đã có
thêm nhiều gương mặt mới, cho nên dường như giờ đây
chinh phục, thu hút độc giả có phần khó khăn hơn ngày
xưa. Hơn nữa, khi mà Việt Nam đang trải qua suy thoái kinh
tế thì có lẽ các chủ đề như chuyện tình cảm lãng
mạn sẽ bớt được ưa thích. (Không có nghĩa là độc
giả sẽ đổ xô sang đọc tin tức về chính trị).
9/6:
Tàu cá Trung Quốc phá hoại cáp thăm dò của tàu Viking II
(cũng của PetroVietnam).
 |
| CA đánh blogger Phan Nguyên. 12/6/2011. |
12/6:
Biểu tình lần thứ hai ở Hà Nội và TP.HCM. Biểu tình ở
TP.HCM bị đàn áp. Có những bức ảnh chụp cảnh công an
mặc thường phục đánh người biểu tình trẻ trên đường
phố Sài Gòn.
19/6:
Biểu tình lần thứ ba ở Hà Nội và TP.HCM. Đây là cuộc
biểu tình lần cuối của blogger TP.HCM trong mùa hè 2011.
Với Hà Nội, phong trào xuống đường còn kéo dài cho tới
ngày 21/8/2011, khi 47 người bị bắt và một số người
bị kết tội “gây rối trật tự công cộng” (cũng
tương tự tội “kích động bất ổn xã hội” ở Trung
Quốc).
18/8:
Sách “Thế hệ F” được công bố trên mạng (tại các
trang Dân Làm Báo, Ba Sàm,
v.v.), tập hợp những bài viết của blogger Việt Nam về
ba cuộc biểu tình chống Trung Quốc từ đầu mùa hè.
23/8:
X-cafevn.org và Dân Luận bị hacker Sinh Tử Lệnh đột nhập
lần thứ hai, xóa sạch cơ sở dữ liệu.
 |
| Ảnh: Blog Thanhvdgt1 |
30/10:
Câu lạc bộ bóng đá No-U ra đời. “Cùng chung tinh thần
yêu nước, phẫn nộ trước hành vi xâm lấn của Trung
Quốc, cùng cảnh ngộ bị đe dọa, bị đàn áp khi xuống
đường, những người biểu tình đã gắn kết lại với
nhau. Bóng đá cũng là môn thể thao làm cho con người dễ
gần nhau, dễ gắn kết lại với nhau hơn cả. Đội bóng
NO-U ra đời trong hoàn cảnh ấy.
Với
tinh thần xóa đường lưỡi bò phi lý của Trung Quốc;
Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam, đội bóng còn làm
nhiều việc có ý nghĩa khác, trong đó có tổ chức một
số chuyến thiện nguyện vì đồng bào nghèo, vì trẻ em
ở nơi vùng sâu vùng xa” (blogger Nguyễn Tường Thụy).
17/11:
Phát biểu trước Quốc hội, ông Hoàng Hữu Phước, Đại
biểu TP.HCM, nhận định: “Đa số công dân sẽ không ủng
hộ Luật biểu tình vì bản chất dễ bị tổn thương và
dễ bị lợi dụng gây ra biến loạn”. Với ý kiến này
cùng một loạt phát biểu và bài viết khác trên blog cá
nhân, ông Phước được các blogger phong danh hiệu “Nghị
điên”.
27/11:
Một nhóm blogger ở Hà Nội tổ chức biểu tình ủng hộ
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Quốc hội ra Luật Biểu
tình. Tất cả đều bị bắt về trại phục hồi nhân
phẩm Lộc Hà tới chiều tối. Tại Sài Gòn, blogger Bùi
Thị Minh Hằng, do biểu tình đòi thả người ở Hà Nội,
đã bị bắt đưa về thủ đô, sau đó bị cho đi cơ sở
giáo dục Thanh Hà (tỉnh Vĩnh Phúc) cho đến ngày
29/4/2012, với tội danh “gây rối trật tự công cộng”.
Cùng
ngày, Câu lạc bộ bóng đá No-U Sài Gòn được thành lập.
2012
1/1:
Nhà văn Phạm Thị Hoài lập trang blog Pro & Contra.
Thứ
năm, 5/1: Bùng nổ sự kiện “tiếng súng Tiên Lãng”
ở Hải Phòng: Hai anh em nông dân Đoàn Văn Vươn - Đoàn
Văn Quý dùng súng và mìn tự chế chống lại cuộc tấn
công của công an địa phương. Báo chí chính thống và
giới blogger cùng vào cuộc đưa tin, viết bài bình luận.
Thứ
ba, 24/4: Vụ cưỡng chế đất đai tai tiếng xảy ra ở
huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. Blogger đi đầu đưa tin,
sau đó đến báo chí chính thống. Hình ảnh về vụ cưỡng
chế truyền đi trên mạng Internet với tốc độ lây lan
của virus.
Thứ
ba, 29/5: Quan Làm Báo (quanlambao.blogspot.com) xuất hiện
với bài viết đầu tiên: “Chuyện tình Tâm và Mạnh”.
5/6:
Phiên bản mới của sách “Thế hệ F” ra đời, “ghi
lại tâm tư, cảm xúc của blogger Việt Nam trong những
cuộc 'lên mạng' và 'xuống đường' kéo dài suốt từ
năm 2007 đến năm 2011, theo cùng những biến cố căng
thẳng của đất nước trong quan hệ với bá quyền phương
Bắc”. Trong số tác giả, có một người khi ấy vẫn
đang ngồi tù vì tội “Tuyên truyền chống Nhà nước”,
là luật gia Phan Thanh Hải tức blogger AnhbaSG; và một
người đã mất – họa sĩ-blogger Đinh Vũ Hoàng Nguyên (nickname Lão Thầy Bói Già).
Bìa cuốn "Thế hệ F 2007-2011".
Tác giả ảnh bìa 1: Mai Kỳ. Bìa 4: Lân Thắng.
Thứ
bảy, 23/6: Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc
(CNOOC) tuyên bố mời thầu 9 lô dầu khí nằm trong vùng
biển thuộc “đường lưỡi bò” và hoàn toàn trong vùng
đặc quyền kinh tế và thềm lục địa 200 hải lý của
Việt Nam.
Chủ
nhật, 1/7: Biểu tình chống Trung Quốc nổ ra ở Hà
Nội và TP.HCM. Các cuộc biểu tình còn tiếp tục vào các
ngày chủ nhật 8/7, 22/7, và 5/8/2012.
Thứ
hai, 20/8: Ông Nguyễn Đức Kiên, sáng lập viên Ngân
hàng TMCP Á Châu (ACB), tên thường gọi “bầu Kiên”, bị
bắt giam. Sự việc được báo trước trên blog Quan Làm
Báo, kéo theo một chiến dịch thông tin rầm rộ tiếp sau
đó trên blog này, mang đầy màu sắc “thuyết âm mưu”.
24/9:
Phiên xử sơ thẩm Điếu Cày, Tạ Phong Tần, AnhbaSG diễn
ra tại TP.HCM. Cáo trạng cho rằng từ tháng 9/2007 đến
tháng 10/2010, Câu lạc bộ Nhà báo Tự do đã đăng trên
blog 421 bài, gồm 94 bài tự viết và 327 bài đăng lại từ
những trang web của “các tổ chức hoạt động chống
phá Nhà nước”, “hành vi phạm tội của các bị cáo
là đặc biệt nghiêm trọng, có tính liên tục, kéo dài,
bộc lộ rõ ràng và đã tác động xấu đến an ninh quốc
gia cũng như hình ảnh của nước Việt Nam trong cộng đồng
quốc tế”.
Tòa
đánh giá Điếu Cày và Tạ Phong Tần là “ngoan cố không
thừa nhận hành vi như cáo buộc”, còn AnhbaSG là “đã
thừa nhận và ăn năn về hành vi phạm tội, có đơn xin
khoan hồng”. Kết quả là bản án rất nặng cho Điếu
Cày và Tạ Phong Tần: 12 và 10 năm tù, AnhbaSG 4 năm tù.
14/10:
Nguyễn Phương Uyên (sinh năm 1992), nữ sinh Đại học Công
nghiệp Thực phẩm, bị công an TP.HCM bắt tại phòng trọ
và chuyển về công an tỉnh Long An. Hơn 10 ngày sau, lý do
bắt Nguyễn Phương Uyên mới chính thức được công bố,
là do phạm tội “Tuyên truyền chống Nhà nước” (Điều
88 Bộ luật Hình sự).
12/12:
Nhà báo Huy Đức (tức blogger Osin) ra phần I, “Giải
phóng”, của bộ sách Bên Thắng Cuộc, trên mạng Amazon.
(Sách in ra mắt sau đó, tại Mỹ). Cuốn sách gây tranh cãi
dữ dội giữa các luồng ý kiến: “quyển sách hay nhất
về lịch sử Việt Nam sau 1975”, “một cái nhìn thiên
kiến về lịch sử”, v.v. Cùng lúc, Facebook của nhà báo
Huy Đức trở thành “bãi chiến trường ý thức hệ”.
Phần
II, “Quyền bính”, được công bố vào ngày 13/1/2013.
27/12:
Công an bắt luật sư nhân quyền Lê Quốc Quân, giám đốc
Công ty TNHH Giải pháp Việt Nam, với tội danh “trốn
thuế”.
2013
9/1: Phát biểu tại Hội nghị Tổng kết Công tác Tuyên giáo Toàn quốc 2012, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Hồ Quang Lợi (xuất thân là nhà báo) lần đầu tiên hé lộ về sự tồn tại của lực lượng “dư luận viên” và “phóng viên bấm nút” ở Việt Nam. Ông cho biết Hà Nội đã tổ chức được một đội ngũ 900 dư luận viên làm nhiệm vụ bút chiến trên Internet.
19/1: 72 trí thức cùng ký vào một bản kiến nghị gọi là “Kiến nghị về sửa đổi Hiến pháp 1992”, với nội dung đề nghị soạn thảo Hiến pháp theo Tuyên ngôn của Liên Hợp Quốc về Quyền Con Người, thực hiện tam quyền phân lập, thành lập toà bảo hiến, lực lượng vũ trang phải trung thành với Tổ quốc và nhân dân chứ không phải với Đảng Cộng sản Việt Nam như dự thảo.
19/1: 72 trí thức cùng ký vào một bản kiến nghị gọi là “Kiến nghị về sửa đổi Hiến pháp 1992”, với nội dung đề nghị soạn thảo Hiến pháp theo Tuyên ngôn của Liên Hợp Quốc về Quyền Con Người, thực hiện tam quyền phân lập, thành lập toà bảo hiến, lực lượng vũ trang phải trung thành với Tổ quốc và nhân dân chứ không phải với Đảng Cộng sản Việt Nam như dự thảo.
31/3:
Ba sinh viên ĐH Luật TP.HCM (Phạm Lê Vương Các, Nguyễn
Trang Nhung, Bùi Quang Viễn) khởi xướng Tuyên ngôn Công lý
cho Đoàn Văn Vươn, nhằm nhắc nhở và khuyến khích cơ
quan xét xử thực hiện xét xử công minh, độc lập và
khách quan.
2/4:
Phiên xử sơ thẩm anh em nông dân Đoàn Văn Vươn – Đoàn
Văn Quý diễn ra tại Hải Phòng. Ngày 5/4, tòa nghị án
mỗi người 5 năm tù về tội “Giết người”.
18/4:
Nhóm Các Công dân Tự do ra thông báo về “Dã ngoại Nhân
quyền”, tức những buổi dã ngoại để trao đổi về
quyền con người, diễn ra ngày chủ nhật, 5/5/2013, tại
Công viên Nghĩa Đô (Hà Nội), Công viên 30 Tháng Tư (TP.
Hồ Chí Minh) và Công viên Bạch Đằng (Nha Trang).
5/5:
Theo lời kêu gọi của nhóm Các Công dân Tự do, một số
người ở Hà Nội, Nha Trang và TP. HCM đã tham gia “Dã
ngoại Nhân quyền”. Cuộc dã ngoại ở Hà Nội trở
thành một cuộc tuần hành với sự có mặt của nhiều
nông dân mất đất (dân oan). Một số người bị chặn,
gần như bị “giam lỏng” ở nhà để không tham dự
được. Tại TP.HCM, công an trấn áp, đánh đập các
blogger có vẻ là “thành phần tích cực”.
16/5:
Phiên xử sơ thẩm Nguyễn Phương Uyên và Đinh Nguyên Kha
tại Long An. Uyên bị kết án 6 năm tù, Kha 8 năm tù, vì
tội “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 88 Bộ
luật Hình sự.
26/5:
Nhà báo - blogger Trương Duy Nhất, chủ blog “Một góc
nhìn khác”, bị bắt với tội danh “Lợi dụng các
quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức,
công dân”, theo Điều 258 Bộ luật Hình sự.
13/6:
Nhà báo - blogger Phạm Viết Đào bị bắt, theo Điều 258.
15/6:
Blogger Đinh Nhật Uy, anh trai của Đinh Nguyên Kha, bị bắt
cũng theo Điều 258.
15/7:
Thủ tướng Chính phủ ký Nghị định 72 về “Quản lý,
cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên
mạng”, nghiêm cấm sử dụng Internet “Chống lại Nhà
nước...; gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự
an toàn xã hội...”, quy định trang tin điện tử cá nhân
không được cung cấp thông tin tổng hợp. Nghị định có
hiệu lực từ 1/9/2013.
16/8:
Xử phúc thẩm vụ án Nguyễn Phương Uyên – Đinh Nguyên
Kha “tuyên truyền chống Nhà nước”. Tòa tuyên Uyên 3 năm án treo, Kha 4 năm tù. Ngày 29/11, Uyên bị đuổi học.
23/9:
130 người Việt cả trong và ngoài nước ký tên và công
bố một bản Tuyên bố về thực thi quyền Dân sự và
Chính trị, đồng thời khởi xướng một trang thông tin
điện tử, “Diễn đàn Xã hội Dân sự”.
2/10:
Xử sơ thẩm vụ án luật sư nhân quyền Lê Quốc Quân
“trốn thuế”. Ông Quân bị kết án 30 tháng tù giam,
công ty Giải pháp Việt Nam bị phạt 1,2 tỷ đồng.
29/10:
Xử sơ thẩm Đinh Nhật Uy. Tòa tuyên Uy 15 tháng tù treo.
13/11:
Chính phủ ký Nghị định 174 về “xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ
thông tin và tần số vô tuyến điện”, quy định phạt
tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với
một số hành vi, trong đó có “tuyên truyền chống Nhà
nước” mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
28/11: Quốc hội Việt Nam bỏ phiếu thông qua bản dự thảo sửa đổi Hiến pháp do Đảng Cộng sản biên soạn, với 97,59% phiếu thuận. Cũng cần lưu ý là 95% đại biểu Quốc hội là đảng viên cộng sản, 5% còn lại hoặc không thuộc đảng phái nào hoặc đang sắp được kết nạp vào Đảng Cộng sản.
7-10/12: Mạng Lưới Blogger Việt Nam tổ chức kỷ niệm Ngày Nhân quyền Quốc tế 10/12 tại Hà Nội, Sài Gòn và Nha Trang. Buổi gặp mặt của các blogger bị công an và dân phòng phối hợp “cả phá”, nhiều blogger bị nhốt trong nhà để không tham dự được. Tại TP.HCM, khoảng 10 blogger bị công an và “quần chúng bức xúc” đánh hội đồng, các blogger đến nơi họp mặt bị tấn công bằng mắm tôm.
Trước đó, ngày 8/12 tại Hà Nội, blogger dự kỷ niệm Ngày Quốc tế Nhân quyền cũng bị đánh, bị dân phòng và phụ nữ tự quản chọc thủng bóng bay, giật tài liệu.
7-10/12: Mạng Lưới Blogger Việt Nam tổ chức kỷ niệm Ngày Nhân quyền Quốc tế 10/12 tại Hà Nội, Sài Gòn và Nha Trang. Buổi gặp mặt của các blogger bị công an và dân phòng phối hợp “cả phá”, nhiều blogger bị nhốt trong nhà để không tham dự được. Tại TP.HCM, khoảng 10 blogger bị công an và “quần chúng bức xúc” đánh hội đồng, các blogger đến nơi họp mặt bị tấn công bằng mắm tôm.
Trước đó, ngày 8/12 tại Hà Nội, blogger dự kỷ niệm Ngày Quốc tế Nhân quyền cũng bị đánh, bị dân phòng và phụ nữ tự quản chọc thủng bóng bay, giật tài liệu.
