Đánh thức lại niềm tin vào “hương vị của lòng tốt” sẽ mở
ra nhiều khoảng trời tốt đẹp mới trong đời sống của mỗi cá nhân và toàn xã hội.
Tôi đi theo bước chân của một trong những người sáng lập
Quỹ Từ Thiện Tình Thương, nơi quản lý chuỗi quán cơm 2000đ mang tên Nụ Cười xuống
quán Nụ Cười 4 tại 132 Bến Vân Đồn, Quận 4, Thành Phố Hồ Chí Minh. 5 quán cơm từ
thiện như vậy đã được thành lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh và thu hút sự
chú ý khá lớn của dư luận. Nhiều người cho rằng mô hình này là không tưởng bởi
cơm bán với giá 2000đ thì làm sao những người khởi xướng có thể duy trì. Người
khác lại phê phán chuỗi quán sẽ phá vỡ quy luật kinh tế học, tạo cơ hội cho người
có tiền vào ăn cơm của người nghèo, làm ảnh hưởng tới các quán cơm bình dân
khác.
Vậy nhưng thật ngạc nhiên, người sáng lập chuỗi quán này
cho biết, tính đến ngày 12/8/2014, dự án suất ăn giá rẻ của Quỹ Từ Thiện Tình
Thương đã cung cấp 615.490 suất ăn bao gồm 547.502 suất cơm 2.000đ và 67.988
món nước (mì bún phở) bán với giá chỉ 1.000đ. Toàn bộ số tiền để làm cơm đều do
nhà hảo tâm đóng góp. Một sự kỳ lạ khác là công ty kiểm toán đắt giá bậc nhất
thế giới là Ernst & Young đã trực tiếp kiểm toán toàn bộ hoạt động tài
chính của Quỹ trong năm 2013, bao gồm các dự án trợ giúp y tế và các dự án suất
ăn giá rẻ tức hệ thống quán cơm Nụ cười. Theo báo cáo kiểm toán, tổng số thu từ
nhà hảo tâm trong năm 2013 là 6.546.119.769 đồng và tổng số chi là
6.816.305.105 đồng.
Khác hoàn toàn với suy nghĩ “duy lý” của nhiều người, chuỗi
5 quán cơm vẫn được vận hành suốt từ tháng 10 năm 2012, thời điểm quán cơm số 1
ra đời. Mỗi quán vẫn cung cấp trung bình từ 400 đến 700 suất ăn từ thiện mỗi
ngày, mỗi suất ăn có đầy đủ thịt cá, rau, canh và hoa quả như suất ăn 20,000đ ở
các quán bình thường khác. Có những “đại gia” đã viện trợ “thầm lặng” 1 tỉ đồng
cho quán, có những nhà hảo tâm thử tới ăn một suất cơm và “trả” 100 triệu. Số
người ăn một suất cơm rồi đóng góp 500.000 đồng hay 1 triệu đồng không đếm hết.
“Người tốt đông như quân Nguyên. Có những người đến lặng lẽ để lại một bao gạo
rồi lặng lẽ ra đi. Có hai ông bà già nghèo đã đóng 4000đ cho hai suất ăn nhưng
lại đóng thêm 8000đ nữa giúp những người nghèo khác,” người sáng lập chuỗi quán
nghẹn ngào kể lại.
“Người tốt đông như quân Nguyên”, tôi bất ngờ khi nghe
câu nói ấy, cũng như bất ngờ với ý tưởng cơm 2000đ. Lâu nay, tôi vẫn chỉ nghe bạn
bè người thân nói những câu đại loại như: “xã hội bây giờ chẳng tin được ai”,
“ra đường cẩn thận bị người ta lừa”, “xã hội này bây giờ xuống cấp về đạo đức
quá rồi”… Những câu nói cửa miệng ấy cộng với những va đập với cuộc mưu sinh
khiến tôi mất dần niềm tin vào những “việc tốt” hay “người tốt”. Tôi không phải
là trường hợp cá biệt, và chắc chắn nhiều người khác có chung sự mất mát niềm
tin như vậy.
Biểu hiện của sự mất mát niềm tin vào cái tốt trên quy mô
xã hội thể hiện trong mọi cuộc chuyện trò nơi quán cà phê hay trên bàn nhậu, những
chuyện xấu xa của ai đó ở nơi nào đó thường xuyên bị lôi ra còn những chuyện tốt
đẹp thì vắng bóng. Báo chí cũng chỉ phản ánh đa số những câu chuyện có tính chất
tiêu cực từ hãm hiếp tới giết người. Bức tranh trong tâm trí cộng đồng về xã hội
được bôi lên nhiều mảng màu xám xịt trong đó những mảng trắng tốt đẹp chỉ hiện
lốm đốm. Bức tranh xám xịt ấy đã phá hỏng nhiều tương tác xã hội và phá huỷ từ
trứng nước nhiều ý tưởng lãng mạn, bởi chúng ta ít tin vào nhau cũng như ít tin
vào bất kỳ điều gì khác vượt ngoài chuyện tư lợi và kiếm tiền. Đã lâu lắm rồi,
tôi không nghe ai nói với mình như người làm quán cơm 2000đ đã nói: Xã hội này
đa số là người tốt.
Bức tranh xám xịt đã ngăn cản tôi và nhiều người khác không
tin vào ý tưởng quán cơm 2000đ. Tôi cũng đã từng nghĩ rằng rồi những quán cơm
kiểu này sẽ chết yểu bởi nhà hảo tâm “viện trợ” thì ít mà những người lợi dụng
“ăn cơm chùa” thì nhiều. Nhưng thực tế đã không diễn ra như thế. Trực tiếp xuống
quán cơm Nụ Cười 4, tôi mới hiểu những phê phán về sự lợi dụng ăn cơm người
nghèo của “người giàu” là rất ít cơ sở. 11h bắt đầu bán cơm nhưng từ 10h30 số
người xếp hàng chờ để được ăn đã kéo dài cả dãy phố. Một người “khá giả” phải
kiên nhẫn lắm mới đứng cả tiếng đồng hồ dưới trời nắng chang chang, giữa những
người lao động nghèo xơ xác và nặng mùi đường phố ấy để chỉ tiết kiệm được chục
nghìn tiền cơm. Dẫu vậy, một tấm biển ở cửa quán vẫn nhắc nhở: “Quán chỉ có 700
suất ăn. Chúng tôi tin rằng các bạn sẽ chia sẻ và nhường cho những người đến
sau khó khăn hơn mình”. Ít người giàu nào lại “trơ trẽn” tới mức vẫn vào ăn chực
khi đọc lời nhắc nhẹ nhàng ấy.
Người sáng lập quán cơm cho rằng vẫn có khoảng 10% người
lợi dụng, nhưng “chúng tôi lại coi đó là cách để cho họ hiểu một bài học về
lòng nhân ái. Người giàu vào ăn chúng tôi không đuổi ra mà vẫn trân trọng như
người nghèo. Chúng tôi không bán cơm mà bán cho họ hương vị của lòng tốt.”
Tôi lại bất ngờ một lần nữa với 5 chữ “hương vị của lòng
tốt”. Lần này thì không chỉ là bất ngờ mà còn là sự ám ảnh. Sau khi ăn một suất cơm 2000đ và trả
500.000đ, tôi vẫn nghĩ mình đã trả quá rẻ để thưởng thức thứ “hương vị của lòng
tốt” ấy, thứ mà những toan tính thiệt hơn, duy lý đã khiến tôi quên lãng, thậm
chí nghĩ rằng nó không còn tồn tại nữa. Tôi đã nhầm, và có thể nhiều người khác
nữa cũng đã nhầm. “Hương vị của lòng tốt” vẫn tồn tại ở nhiều nơi trên đất nước
hình chữ S này, dưới hình thức này hay hình thức khác, bằng cách này hay cách
khác. “Hương vị của lòng tốt” không mất đi đâu cả bởi nó nằm một phần trong bản
chất con người, chỉ có niềm tin vào thứ hương vị ấy đã nhạt phai. Đánh thức lại
niềm tin vào “hương vị của lòng tốt” sẽ mở ra nhiều khoảng trời tốt đẹp mới
trong đời sống của mỗi cá nhân và toàn xã hội.
Nguồn của bài viết: http://buzznews.vn/goc-nhin/huong-vi-cua-long-tot-21854.html
