Dành cho SV luật và những bạn còn băn khoăn "xử như thế có đúng không"

Ngày 24/11/2015, TAND huyện Thạnh Hóa (Long An) xét xử sơ thẩm và tuyên phạt Nguyễn Mai Trung Tuấn 4 năm 6 tháng tù vì tội “cố ý gây thương tích”, do hành vi “dùng ca đựng axit tạt vào ông Nguyễn Văn Thủy, Trưởng Công an xã Thạnh An”.

Hàng chục nhà hoạt động nhân quyền đã đến dự phiên tòa để thực hiện quyền giám sát quá trình xét xử, nhưng không được cho vào mà chỉ “được” đứng ngoài nghe xử qua loa và “được” công an chụp ảnh, quay phim kỹ lưỡng.

Bản án 4 năm 6 tháng tù dành cho Tuấn bị cả luật sư lẫn các nhà hoạt động nhân quyền cho là quá nặng đối với trẻ vị thành niên (Tuấn mới 15 tuổi), và đông đảo những người quan tâm, theo dõi qua mạng Facebook đều phản đối.

Có thể có bạn còn băn khoăn: Tại sao phải bảo vệ, bênh vực một đứa trẻ đã cả gan tạt axit vào người khác? Mới 15 tuổi nó đã có xu hướng bạo lực như thế, lớn lên nó còn tới mức nào?

Để trả lời câu hỏi này, các bạn hãy dựa vào những tiêu chuẩn phổ quát của thế giới về nhân quyền, cụ thể là quyền trẻ em. Lưu ý rằng Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á và nước thứ hai trên thế giới ký kết, phê chuẩn Công ước Quyền Trẻ em vào năm 1990. (Chúng ta sẽ bàn đến vấn đề "quyền giám sát phiên tòa" và "quyền được xét xử công bằng", "thế nào là vi phạm trong tố tụng" trong những bài khác).

* * *

Theo những chuẩn mực nhân quyền quốc tế về quyền trẻ em:

- Nhà nước có nghĩa vụ cải thiện các biện pháp đối xử với trẻ em có xung đột với pháp luật, mà không phải sử dụng đến tố tụng.

- Bất cứ khi nào thích hợp, nhà nước phải ưu tiên các giải pháp thay thế cho việc truy tố hình sự, đi kèm với những cơ chế phù hợp để bảo vệ lợi ích của trẻ em.

- Pháp luật hình sự phải nhấn mạnh vào lợi ích của người vị thành niên và phải bảo đảm rằng, bất kỳ phản ứng nào đối với tội phạm vị thành niên cũng luôn luôn phải cân xứng với hoàn cảnh của người phạm tội và tình huống xảy ra hành vi phạm tội.

- Quyền của mọi trẻ em khi bị cáo buộc vi phạm hình sự là đều được đối xử theo hướng khuyến khích đứa trẻ cảm nhận về nhân phẩm và giá trị, có tính đến yếu tố tuổi của đứa trẻ, mong muốn thúc đẩy sự tái hòa nhập của đứa trẻ, và mặc định rằng đứa trẻ sẽ đóng góp vai trò xây dựng xã hội.

- Hệ thống pháp luật vị thành niên phải ủng hộ quyền và sự an toàn, cũng như thúc đẩy sự phát triển về thể chất và tinh thần của vị thành niên, có tính đến mong muốn cải tạo đứa trẻ.

- Các chính sách đều phải xét đến một thực tế, là “hành vi hoặc cách ứng xử của tuổi trẻ không phù hợp với quy chuẩn chung và các giá trị của xã hội thường là một phần của quá trình trưởng thành và có xu hướng tự động biến mất ở hầu hết các cá nhân trong giai đoạn chuyển thành người lớn”.

Nguồn ảnh: Thanh Niên

* * *

Đối chiếu với những điều ấy, bạn sẽ thấy công an, tòa án, tóm lại là bộ máy hành pháp và tư pháp của Việt Nam, thật khốn nạn.

Họ khốn nạn vì họ nhanh nhảu ký kết các loại công ước quốc tế rồi họ thản nhiên nhổ toẹt vào nó, đã đành.

Họ khốn nạn còn vì với những bản án như cái án 4 năm rưỡi tù dành cho Nguyễn Mai Trung Tuấn, họ tiếp tục nuôi dưỡng bất công và thù hận.

Có đứa trẻ nào vào tù mà khi ra lại được “cải tạo”, “tái hòa nhập” với xã hội, trở thành công dân tốt không? Với hệ thống nhà tù Việt Nam, điều đó là bất khả.

Đừng quên rằng cả nhà Tuấn cũng đã bị bắt hết và đang ngồi tù, chỉ còn em gái 13 tuổi, Thảo Vy, là "tự do". Ai sẽ thăm nuôi Tuấn? Ai sẽ lao động để trả số tiền hơn 40 triệu đồng mà gia đình Tuấn bị buộc phải nộp? Ai sẽ bảo vệ đứa em gái nhỏ của Tuấn bên ngoài nhà tù?

“Ở ngoài, chúng chưa đến nỗi hư lắm đâu, nhưng khi vào tù rồi, lại là thứ tù không biết ngày về, chúng không còn trông đợi ở cái gì nữa, chúng hư thật lực, hư cho bõ, đứa nọ truyền cái hư cho đứa kia, càng hư thêm. Nhà tù là một trường đại học đào tạo những công dân mất dạy” (Đêm giữa ban ngày - Vũ Thư Hiên).

LS. Trần Quốc Thuận: Vụ án Ba Sàm thiếu chứng cứ, có dấu hiệu vi phạm tố tụng nghiêm trọng

“Ban đầu tôi tưởng đâu vụ này sẽ lại lặp lại các vấn đề về dân chủ – nhân quyền như vụ Cù Huy Hà Vũ, nhưng hóa ra lại là một vấn đề khác, còn vi phạm nhân quyền nghiêm trọng hơn. Đó là, theo những công ước nhân quyền quốc tế mà Việt Nam đã ký thì: Không thể kết tội một người nếu không chứng minh được người đó có tội” – ông Trần Quốc Thuận, một trong 5 luật sư bảo vệ cho blogger Ba Sàm (Nguyễn Hữu Vinh), trao đổi với Luật Khoa.

PV: Ông tiếp nhận hồ sơ vụ án “Anh Ba Sàm” từ khi nào?

LS: Khi anh Vinh bị bắt thì anh có nói qua cô Hà (bà Lê Thị Minh Hạ, vợ ông Nguyễn Hữu Vinh – PV) mời tôi làm luật sư. Nhưng do tôi ở miền Nam nên đã từ chối vì không muốn đi lại nhiều gây tốn kém cho gia đình trong giai đoạn thẩm vấn, chất vấn bị can. Tôi nói lúc nào thích hợp thì tôi sẽ tham gia.

Và khi có kết luận điều tra, anh Vinh lại nhắc lại là mời tôi làm luật sư. Nên tôi gửi hồ sơ ra, đến ngày 21/3/2015 thì có quyết định của Viện Kiểm sát đồng ý cho tôi làm luật sư cho anh Vinh, nhưng phải giục nhiều lần thì cuối tháng 4/2015, tôi mới nhận được quyết định đó.

Lần ra nhận quyết định, tôi cũng tranh thủ gặp anh Vinh trong một tiếng đồng hồ, cũng không nói được nhiều. May mà có LS. Hà Huy Sơn tham gia ngay từ đầu, anh ấy có đầy đủ hồ sơ vụ án. Tôi đã nhờ anh ấy chuyển cho tôi để đọc và tiếp cận vụ án. Khi tiếp cận vụ án, thật sự tôi đã đi hết từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.

PV: Ngạc nhiên sao ạ?

LS: Ban đầu tôi vẫn nghĩ rằng anh Vinh bị bắt vì anh là chủ trang “Anh Ba Sàm” tức trang “Thông Tấn Xã Vỉa Hè”. Nhưng khi tiếp cận hồ sơ thì hóa ra không phải, mà anh ấy bị bắt vì hai trang “Dân quyền” và “Chép sử Việt”. Rôi lại cũng chẳng phải do hai trang này mà thành ra là vấn đề kỹ thuật vi tính.

Tôi đã chuẩn bị tranh tụng cho vấn đề dân chủ và nhân quyền như Việt Nam đã ký ở các công ước quốc tế liên quan, nhưng cuối cùng thì không phải vậy. Và theo hướng kỹ thuật vi tính thì việc điều tra vụ án thực sự là bế tắc cho cơ quan điều tra.

PV: Ông có thể nói rõ bế tắc như thế nào?

LS: Tức là, cơ quan điều tra khẳng định anh Vinh là chủ của hai trang “Dân quyền” và “Chép sử Việt”, bởi vì họ cho rằng anh ấy có số điện thoại và email cài mật mã hai lớp để vào được hai trang đó.

Anh Vinh nói rằng họ phải chứng minh được anh vào khi nào, bằng cách nào. Lúc này thì cơ quan điều tra thua, họ phải mời tới FPT và các cơ quan truyền thông của Bộ Thông tin – Truyền thông để làm rõ. Bên FPT đưa ra giờ, ngày, tháng… mà anh Vinh có ở trên giao diện của hai trang đó, tức là đang đọc tin trên hai trang đó. Nhưng đọc tin mà có tội thì Việt Nam này có tới cả triệu người đi tù rồi.

Dù vậy, cơ quan điều tra vẫn nói đại rằng anh Vinh chính là quản trị viên của hai trang trên, bởi lẽ anh Vinh có đủ điều kiện để vào được hai trang đó. Anh Vinh vẫn bác lại với lập luận: “Không phải tôi có chìa khóa vào nhà thì có nghĩa là tôi vào nhà. Mà nếu tôi vào nhà thì phải để lại dấu vết, còn không tìm ra dấu vết thì không thể khẳng định được gì”.

Cơ quan điều tra cũng cố làm rõ xem có phải anh Vinh đã can thiệp thay đổi nội dung các bài đăng trong hai trang trên không, vì nếu có thì đúng là anh Vinh vào đó thật. Nhưng anh ấy không nói, mà cơ quan điều tra thì không thể chứng minh được. Lẽ ra, điều tra không được thì phải thả.

Ban đầu tôi tưởng đâu vụ này sẽ lại lặp lại các vấn đề về dân chủ – nhân quyền như vụ Cù Huy Hà Vũ, nhưng hóa ra lại là một vấn đề khác, còn vi phạm nhân quyền nghiêm trọng hơn. Đó là, theo những công ước nhân quyền quốc tế mà Việt Nam đã ký thì: Không thể kết tội một người nếu không chứng minh được người đó có tội. Và anh Vinh đang rơi vào trường hợp đó.

PV: Ông có thể cho biết vắn tắt các vi phạm tố tụng trong vụ án Ba Sàm?

LS: Trong hồ sơ có kết luận điều tra thì thấy nói rằng Tổng cục An ninh (Tổng cục 6) theo dõi và thấy có hai trang mạng “Dân quyền” và “Chép sử Việt”. Sau đó, họ gửi công văn cho bên FPT… Rồi họ giao cho cơ quan điều tra, cơ quan điều tra mới phối hợp điều tra và xác minh. Và thế là có lệnh bắt khẩn cấp.

Khi đến bắt khẩn cấp thì họ gõ cửa, kêu lâu quá. Anh Vinh bảo: “Đâu phải nhà tôi lúc nào cũng sẵn sàng mở cửa cho các anh đâu”. Lúc họ vào nhà thì anh Vinh đang đau đầu, nằm trên ghế. Họ cứ thế vào bật máy và in ra rất nhiều tài liệu, phòng của cô Thúy họ cũng vào in ra được ba bài. Đem biên bản cho anh Vinh ký thì anh ấy không ký, bảo “với đường truyền tốc độ cao thì các anh muốn in bao nhiêu bài chả được, cứ gì 6 bài”.

Sau đó họ niêm phong cửa phòng lại. Nhưng phòng này lại là phòng có hai cửa, nên về sau anh Vinh nói rằng ai đó khác cũng có thể vào bằng cửa kia và in ra rất nhiều bài.

Trường hợp này cũng không cần phải bắt khẩn cấp, bắt khẩn cấp là lạm quyền. Chưa kể, như bình thường, lệnh bắt khẩn cấp phải được Viện Kiểm sát phê chuẩn trong 24 giờ sau khi bắt, nhưng trong vụ này thì 8 ngày sau Viện Kiểm sát mới phê chuẩn.

Đó là những vấn đề vi phạm tố tụng nghiêm trọng.

Ngoài ra, trong tố tụng hình sự, có quy định rằng những người có liên quan đến vụ án (ví dụ: người bị hại…) thì không được tham gia vào tố tụng.

Vụ án này có liên quan đến ông Hoàng Kông Tư, bởi trong 24 bài mà anh Vinh bị buộc tội đăng tải, có một bài về ông Hoàng Kông Tư, là bài “Ông trời con Hoàng Kông Tư vs. BBC Việt ngữ”. Ấy thế mà ông Hoàng Kông Tư lại đứng ra điều tra về vụ án có bài viết đó.

Như vậy, rất có thể hiểu thành ông Tư trả thù người ta; vì người ta đăng tải bài đó nên ông đứng ra điều tra để trả thù, ông có động cơ trả thù.

Việc đó, về mặt tố tụng, là không được phép. Người bị hại không được phép đứng ra điều tra.

PV: Ông có biết tại sao anh Nguyễn Hữu Vinh bị bắt? Mà lại bắt vào đúng tháng 5 năm ngoái, thời điểm Trung Quốc đưa giàn khoan khổng lồ vào vùng biển của Việt Nam. Liệu có phải là một động thái của chính quyền nhằm trấn áp những người chống việc thân Trung Quốc không? Sau đó họ cũng bắt Bọ Lập, GS. Hồng Lê Thọ…

LS: Các blogger viết bài, nhiều khi nhìn vào cách viết thì thấy là họ cũng có thiên kiến, không ủng hộ ông này mà ủng hộ ông kia, giữa những ông có đầy quyền lực. Cho nên bắt bớ kiểu đó cũng là kiểu chặt tay, chặt chân của nhau. Thế gọi là “trâu bò đánh nhau, ruồi muỗi chết”.

Trước những ngưỡng cửa, trước những bước ngoặt thì thường hay có biến cố kiểu đó.

PV: Ông thấy hai vụ – Cù Huy Hà Vũ và Anh Bà Sàm, vụ nào khó cãi hơn?

Bây giờ không khí cởi mở hơn so với năm 2013, tư pháp cũng có nhiều đổi mới hơn. Để cãi thì cũng có nhiều chỗ để mà cãi hơn. Trong bài cãi cho Cù Huy Hà Vũ thì có lý sự, lập luận rõ ràng và có vẻ logic hơn.

Còn trong trường hợp Nguyễn Hữu Vinh, tôi cho rằng câu chuyện là sự vi phạm quy trình tố tụng, bắt người mà không có chứng cứ. Khi không chứng minh được anh Vinh phạm tội mà vẫn giam giữ anh thì vi phạm nhân quyền đó còn lớn hơn là vi phạm quyền tự do ngôn luận. Vì quyền con người đầu tiên là quyền được sống, được tự do thân thể, không bị giam giữ.

PV: Vậy theo ông thì sắp tới vụ án sẽ diễn biến thế nào ạ?

LS: Thì chính quyền cũng sẽ gặp khó khăn, họ biết vậy. Nhưng giống như vụ Cù Huy Hà Vũ, họ cũng chịu một áp lực là phải xử, phải đem Nguyễn Hữu Vinh ra tòa xét xử. Giờ chúng ta chỉ không biết họ sẽ khép anh Vinh vào tội gì cho đỡ vô lý thôi, không biết có khép tội trốn thuế không nữa (cười).

Vụ án Ba Sàm: Ông Nguyễn Hữu Vinh, tức blogger Ba Sàm, và bà Nguyễn Thị Minh Thúy (nhân viên kế toán của Công ty TNHH Điều tra và Bảo vệ V) cùng bị bắt khẩn cấp ngày 5/5/2014 tại nhà riêng ở Hà Nội. Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an buộc tội ông Vinh là chủ sở hữu và điều hành hai trang web có tên “Dân quyền” và “Chép sử Việt”, đăng tải trên đó 24 bài viết “có nội dung sai sự thật, không có căn cứ; tuyên truyền xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước…”. Tuy nhiên, các kết luận điều tra đều không chứng minh được ông Vinh là chủ sở hữu và điều hành hai trang này.

 Các luật sư nhận bảo vệ cho ông Vinh và bà Thúy, tính đến thời điểm này, gồm: Trần Quốc Thuận, Trần Văn Tạo, Hà Huy Sơn, Nguyễn Hà Luân, Trịnh Minh Tân, Nguyễn Tiến Dũng. Trong đó, ông Trần Quốc Thuận (Văn phòng Luật sư Hà Hải & Cộng sự) là nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam và từng là một trong các luật sư biện hộ trong vụ án Cù Huy Hà Vũ.

Các đại sứ quán nghe tường trình về vụ án Lê Văn Mạnh

• Hoàng Thành - Mạnh Cường

Sáng 10/11, tại trụ sở văn phòng Phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) ở Hà Nội, một loạt đại sứ quán phương Tây đã tổ chức họp với gia đình tử tù Lê Văn Mạnh để tìm hiểu thêm thông tin về vụ án có dấu hiệu oan sai rất nghiêm trọng này.

Tham dự cuộc họp là đại diện các sứ quán: Mỹ, Anh, Phái đoàn EU, Đức, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Nauy, Hà Lan, Phần Lan, Đan Mạch, Bỉ, Pháp, Australia, cùng luật sư Trần Vũ Hải và một số nhà hoạt động nhân quyền tại Hà Nội như Trịnh Anh Tuấn (tức blogger Gió Lang Thang), Mai Phương Thảo (Thảo Teresa)...

Mở đầu cuộc họp, luật sư Trần Vũ Hải tóm tắt nội dung chính của vụ án và một số diễn biến gần đây. Ông đã cùng một nhóm luật sư gửi đơn kiến nghị lên Tòa án Nhân dân Tối cao, đề nghị hoãn thi hành án tử hình đối với Lê Văn Mạnh. Ông cho biết, hiện nay, số hồ sơ mà các luật sư tiếp cận được chỉ chiếm khoảng 40-50% số hồ sơ thực của vụ án. Một người trong nhóm là luật sư Nguyễn Hà Luân đã làm đơn xin tiếp cận thêm nhưng chưa được cơ quan chức năng trả lời.

Bà Nguyễn Thị Việt, mẹ của tử tù Lê Văn Mạnh, và các nhà hoạt động cũng nêu ra và nhấn mạnh những vi phạm về thủ tục tố tụng và xét xử trong vụ án: Không có bất kỳ chứng cớ nào, việc kết tội hoàn toàn chỉ dựa vào lời nhận tội của bị cáo; thẩm vấn trẻ em mà không có người giám hộ hợp pháp; tòa chấp nhận để bị cáo tự bào chữa trong khi đây là một vụ việc nghiêm trọng, liên quan đến án tử hình, mà kiến thức pháp luật của bị cáo không thể đủ để tự bào chữa.

Đại diện các đại sứ quán phương Tây đều tỏ ra quan tâm đặc biệt tới vụ án. Ông David. V. Muehlke, Bí thư Thứ nhất Đại sứ quán Mỹ, đặt câu hỏi về tình trạng pháp lý hiện thời của Lê Văn Mạnh cũng như hỏi xem ai là người đưa ra quyết định tạm dừng thi hành án. Câu trả lời của luật sư Trần Vũ Hải là, do không ai nhận họ đã ra quyết định thi hành án, nên cũng không có ai là người đưa ra quyết định tạm dừng.

Ông Felix Schwarz, Tham tán Chính trị và Nhân quyền, Đại sứ quán Đức, khuyên gia đình Lê Văn Mạnh và các nhà hoạt động nhân quyền nên liên hệ với các tổ chức nhân quyền quốc tế chuyên về chống án tử hình. Ông nói: “Chúng tôi chống án tử hình và chúng tôi mong Việt Nam xóa bỏ án tử hình, đảm bảo xét xử công bằng. Nhưng về nguyên tắc, chúng tôi không thể can thiệp vào tiến trình điều tra, xét xử để xem nó có công bằng hay không. Do đó, chúng tôi nghĩ là nếu gia đình có liên lạc với các NGO quốc tế thì họ có thể trở thành những đối tác hỗ trợ mạnh mẽ hơn”.

Blogger Phạm Lê Vương Các, một nhà hoạt động nhân quyền trẻ ở Hà Nội, cho biết trong vụ án Lê Văn Mạnh, có ít nhất hai tổ chức tham gia vận động là Ân xá Quốc tế (AI) và Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ). Hai nơi này đã gửi thư đến Chủ tịch nước xin hoãn thi hành án đối với Lê Văn Mạnh.

Blogger Trịnh Anh Tuấn (Gió Lang Thang) nhấn mạnh tình trạng bạo hành của công an đối với dân thường, khi mà trong ba năm qua, ở Việt Nam có tới 226 trường hợp người chết trong thời gian bị tạm giam, tạm giữ. Bên cạnh đó, Ủy ban Tư pháp Quốc hội đã đưa ra một danh sách 18 vụ trọng án có dấu hiệu oan sai, cần giải quyết, song đến nay chưa vụ nào có kết quả xử lý.

“Về vụ Lê Văn Mạnh, từ đầu năm đến nay, đây là vụ việc thứ ba liên quan đến án tử hình oan sai mà chúng tôi tham gia bảo vệ nhân quyền. Cả ba vụ (Hồ Duy Hải, Nguyễn Văn Chưởng, Lê Văn Mạnh) đều có điểm chung là tới khi tử tù sắp bị xử đến nơi thì gia đình kêu cứu tới công luận” - anh Tuấn nói.

Bà Delphine Malard, Tham tán Thứ nhất Phái đoàn EU ở Hà Nội, cho biết: “Tất cả các đại sứ quán của các nước EU đều đã rất tích cực hành động ngay khi họ nghe nói về cái mốc 26/10 (là thời hạn chót để gia đình làm đơn xin nhận xác, theo thông báo của Tòa án Thanh Hóa - PV). Trong hai ngày 24-25/10, chúng tôi đã huy động mọi người, dùng mọi cách để liên hệ với các quan chức phía Việt Nam, đề nghị hoãn thi hành án. Chúng tôi đã và vẫn đang theo dõi vụ việc này rất chặt chẽ”.

Bà cũng nói thêm, Đối thoại Nhân quyền EU-Việt Nam sắp diễn ra vào giữa tháng 12 tới, và tại đó, vấn đề án tử hình oan sai cũng sẽ được nêu ra.

Thay mặt Phái đoàn EU, bà Delphine Malard đã dành nhiều lời chia sẻ với gia đình Lê Văn Mạnh, cảm ơn các nhà hoạt động nhân quyền và luật sư, đồng thời hứa sẽ tiếp tục theo sát tình hình để đảm bảo nhân quyền và luật pháp phải được tôn trọng.

Ảnh: Hoàng Thành

Bác sĩ Thảo trong đồn công an Phan Chu Trinh

Buổi sáng 3/11/2015, hai ngày trước chuyến thăm Việt Nam của họ Tập, bác sĩ Thảo Gạo đang uống cafe ở Highland Nhà Hát Lớn (Hà Nội) thì bỗng đâu một tốp công an sắc phục kéo đến vây quanh.

Một đồng chí giơ tay chào bác sĩ và nói:

- Khu vực này hôm nay đang cần được tăng cường an ninh vì có đoàn khách quốc tế. Đề nghị chị cho kiểm tra chứng minh thư nhân dân.

Bác sĩ Thảo ngạc nhiên:

- Tôi đang uống cafe mà. Sao tự nhiên lại kiểm tra giấy tờ?

- Chị thông cảm, đây là khu vực đang cần tăng cường an ninh.

Bác sĩ Thảo mở túi xách, lấy chứng minh thư. Đồng chí công an cầm, lật ngược lật xuôi vài cái rồi nghiêm giọng:

- Chứng minh thư có dấu hiệu giả mạo. Mời chị về đồn để xác nhận.

Bác sĩ Thảo chưa kịp phản ứng gì thì đồng chí công an đã chìa tay:

- Mời chị lên xe.

Một chiếc ô-tô bảy chỗ ập đến, bác sĩ Thảo bị đưa về đồn CA êm ru.

* * *

20 phút sau, tại đồn CA phường Phan Chu Trinh.

Bác sĩ Thảo:

- Quy trình kiểm tra của các anh thế nào đây ạ?

- Chúng tôi sẽ gọi về cơ quan CA địa phương chị để kiểm tra và xác nhận.

- Các anh gọi chưa?

- Đây, thì đang gọi đây.

- Các anh gọi nhanh lên, tôi còn phải đi.

20 phút sau nữa.

Bác sĩ Thảo:

- Các anh xác nhận xong chưa để tôi còn đi.

- Chưa xong chị ạ.

- Có mỗi việc xác minh cái chứng minh thư nhân dân mà các anh làm gì lâu thế? Tôi là tôi tạo điều kiện cho các anh hết sức rồi đấy.

- Chúng tôi rất thông cảm với chị.

- Này, các anh nói thế không được. Tôi mới là người đang thông cảm và đang tạo điều kiện cho các anh làm việc, chứ các anh mà thông cảm gì với tôi. Tôi đang có hẹn đấy, các anh làm việc nhanh lên.

* * *

Không khí im lặng kéo dài vài phút. Một anh công an đổi giọng nhẹ nhàng:

- Em là bác sĩ à, Thảo? Dạo này anh bị viêm họng hạt, không biết chữa sao, có phải mổ xẻ gì không.

- À thế à, thế anh ngồi xuống đây em khám cho.

Đồng chí CA kéo ghế ngồi lại gần bác sĩ Thảo.

- Anh có đèn pin không?

- Có đây, Nam, Nam đưa anh cái đèn pin.

- Anh há miệng ra.

An ninh há miệng.

- Thè lưỡi ra.

An ninh thè lưỡi.

- Nói “a” đi nào.

- Aaaaaa...

- Thế này thì chưa phải mổ anh ạ, mới nhẹ nhàng thôi, không có gì đặc biệt. Anh chịu khó xúc miệng nước muối ngày 2-3 lần. Mà là nước muối mua ở hiệu thuốc ấy chứ không phải tự pha mặn chát đâu nhé.

- Mua ở hiệu thuốc à em, nước muối hiệu gì?

- Anh chịu khó ra đó mua loại nước muối 9 phần nghìn ấy, không phải cái nước xúc miệng Listerine đâu.

Một anh khác:

- Khám anh với, anh bị viêm mũi dị ứng. Cả đứa cháu anh cũng bị...

Cứ thế, buổi làm việc của các anh công an với bác sĩ Thảo Gạo trở thành một cuộc khám bệnh miễn phí của bác sĩ cho anh em an ninh. Khám cho ai, bác sĩ cũng ân cần thăm hỏi, tận tình tư vấn, đúng tinh thần “khi tư vấn, tôi là chuyên gia, khi trò chuyện, tôi là tri kỷ”.

Lúc trả chứng minh thư, ai cũng hoan hỉ và biết ơn bác sĩ. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn phải mất tiền đi taxi từ đồn về lại quán cafe cũ để lấy xe máy.