Đây đó tôi có nghe một số nhà báo quốc doanh bày tỏ sự bức xúc khi các khán giả facebook nhiệt thành khen ngợi phóng sự truyền hình của Đài Loan về thảm họa cá chết, mà lại bỏ quên công sức, mồ hôi, nước mắt… của “lề phải”, nhất là của cơ quan truyền hình quốc gia VTV. Như thế phải chăng là không công bằng?
Tôi chia sẻ sự bức xúc của các bạn ấy. Nhưng cá nhân tôi nghĩ những nhận xét và cảm xúc đó của facebooker là công bằng. Bởi vì, so với tất cả các cơ quan báo đài khác, VTV có những lợi thế tuyệt đối về nguồn lực (do ngân sách nhà nước cung cấp), trang thiết bị kỹ thuật, nhân sự, và nhất là tính chính thống – tức cái giấy phép hành nghề hay còn gọi là cái thẻ nhà báo để có thể tự do tác nghiệp trên đất nước Việt Nam… Nói đơn giản là họ có điều kiện hơn hẳn tất cả các đồng nghiệp khác, trong nước cũng như quốc tế, và đặc biệt, họ quá sướng so với các nhà báo lề dân tức cánh facebooker.
Tôi chia sẻ sự bức xúc của các bạn ấy. Nhưng cá nhân tôi nghĩ những nhận xét và cảm xúc đó của facebooker là công bằng. Bởi vì, so với tất cả các cơ quan báo đài khác, VTV có những lợi thế tuyệt đối về nguồn lực (do ngân sách nhà nước cung cấp), trang thiết bị kỹ thuật, nhân sự, và nhất là tính chính thống – tức cái giấy phép hành nghề hay còn gọi là cái thẻ nhà báo để có thể tự do tác nghiệp trên đất nước Việt Nam… Nói đơn giản là họ có điều kiện hơn hẳn tất cả các đồng nghiệp khác, trong nước cũng như quốc tế, và đặc biệt, họ quá sướng so với các nhà báo lề dân tức cánh facebooker.
Họ có phải tác nghiệp trong tình trạng an ninh, cảnh sát, dân phòng địa phương kè kè xung quanh, sẵn sàng xông vào hỏi giấy tờ, cướp đồ, đập máy, rồi xách nách lôi lên xe về đồn không?
Họ có bao giờ bị công an bắt, đưa về đồn lột quần áo ra và dí máy quay phim, máy ảnh vào chụp; có bao giờ bị côn đồ, người lạ đuổi theo xe, tay lăm lăm tuýp sắt và mắt đỏ ngầu tia máu không?
Họ có đối diện với tình trạng phỏng vấn bất kỳ cơ quan nhà nước, cán bộ nhà nước nào cũng bị từ chối, bị xua đuổi không?
Họ có vừa tác nghiệp, vừa lo tiền nhà, tiền nước, tiền điện, tiền Internet chưa kịp đóng, thậm chí có nguy cơ tiền xăng xe cũng sắp cạn, đêm nay, sáng mai chưa biết ăn gì, nghỉ đâu không?
…
Với từng đó nguồn lực mà chỉ sản xuất ra được những sản phẩm báo chí ở mức chất lượng như bao lâu nay, thì phải nói là VTV… à mà thôi.
Ước gì tôi đi được mà không phải chống hai tay hai nạng; ước gì chúng tôi có thể tiếp cận bất kỳ quan chức, cán bộ, cơ quan nhà nước nào và có thể phỏng vấn họ mà không lo bị xách cổ quẳng ra cổng; ước gì chúng tôi có thể tự do đi lại ở Vũng Áng, Tây Nguyên, và nhiều nơi khác mà không lo bị đánh toác đầu chảy máu…
Thì tôi dám khẳng định: Tôi, chúng tôi, sẽ làm ra những phóng sự, những tác phẩm báo chí, thậm chí những báo cáo khoa học, mà VTV không bao giờ làm nổi.
Các bạn có muốn thử cạnh tranh không?
(Quên, anh em Tổng cục An ninh để mình được tự do ra khỏi Hà Nội cái nhé).
Các bạn biết vì sao tôi tự tin như thế không? Vì các bạn hơn các nhà báo lề dân mọi thứ: tiền, phương tiện kỹ thuật, địa vị, tính chính thống... nhưng các bạn không có tự do. Chưa bao giờ các bạn nghĩ được cái gì vượt khỏi khuôn khổ mà Đảng và Nhà nước định ra cho các bạn.
Quyền tự do – cái mà giới báo chí quốc doanh Việt Nam chưa bao giờ được hưởng đúng nghĩa – nếu được thực thi, có thể phát triển năng lực cá nhân, tài năng của các bạn đến một mức chính các bạn không thể ngờ. Chỉ có tự do mới có phát triển thôi, các bạn ạ.
Quyền tự do – cái mà giới báo chí quốc doanh Việt Nam chưa bao giờ được hưởng đúng nghĩa – nếu được thực thi, có thể phát triển năng lực cá nhân, tài năng của các bạn đến một mức chính các bạn không thể ngờ. Chỉ có tự do mới có phát triển thôi, các bạn ạ.
Biểu tình đòi minh bạch thông tin ở Hà Nội, 5/6/2016.
Ảnh: Trịnh Minh Hiển
